Շուտով օգոստոս է: Տարածաշրջանային օգոստոսը հայտնի է վրացական բլիցկրիգով, երբ Ռուսաստանին հաջողվեց Վրաստանից պոկել Օսիան ու Աբխազիան:
Գուցե օրինաչափ, գուցե` ոչ, այնուհանդերձ, օրերս Արցախի նախագահ Բակո Սահակյանը խոսեց արցախյան բլիցկրիգի մասին` մեկընդմիշտ բացառելով այն:
Ի դեպ, այդ մասին խոսվեց այն օրերին, երբ մեկնարկել էին թուրք-ադրբեջանական «հուժկու» զորավարժությունները, ու համաժամանակյա տեղի էր ունենում Դավութօղլի-Մամեդյարով հանդիպումը: Անչափ հետաքրքիր էին հանդիպման մասին «արտահոսքերը». ռուսական մամուլը, կոնկրետ «Նեզավիսիմայա գազետան», ահարկու «լավատեսությամբ» գրում էր, որ թուրք նախարարները խոսել են Ղարաբաղում «սպասվելիք» պատերազմի մասին, և որ այդ հանդիպումը բացառապես «ուղերձ» էր Հայաստանին, որ «վաղը եղել է պատերազմ»: Ըստ մեկ այլ արտահոսքի էլ` Դավութօղլուն հորդորել է Ադրբեջանին` «վազն անցնել Ղարաբաղից», որովհետև այն այլևս չի կարող հետ վերադարձվել Ադրբեջանին:
Պարզ է` ճշմարտությունն այս երկուսի արանքում է, սակայն դիտարժանը կրեմլյան խոսափող-լրատվամիջոցի հերթական «ծաղկավոր խալաթն» էր, որ այս անգամ էլ փորձ էր արվում հագցնել Ղարաբաղին:
Հասկանալի է` մեր շատ ռազմավարական գործընկեր Ռուսաստանը սրտի ավելցուկից է այդպես խոսում, մանավանդ որ` մեկ միլիարդ է աշխատել օրերս, ու թե բլիցկրիգը լինի.
ա) պատից կախված բոլոր վաճառված հրացանները կկրակեն միանգամից և համաժամանակյա զարկով, ու ինքը ևս մեկ-երկու միլիարդի զենք կվաճառի Ադրբեջանին:
բ) Սակայն բլիցկրիգի «հմայքը» Ռուսիայի համար դա չէ: Այլ քաղաքական բաղադրիչը: Բլիցկրիգի դեպքում Ռուսաստանը կփորձի շատ արագ յուր սաղավարտները մտցնել-մխրճել Իրան-Ղարաբաղ սահման` մեկընդմիշտ փակելով արևմտյան «սաղավարտների» հարցը` մեկընդմիշտ պահելով իր հույժ «օրհնված» ոտն այս տարածաշրջանում:
Ասենք միանգամից` վրացական սցենարը Ղարաբաղի դեպքում չի աշխատելու: ՈՒ դա պարզից էլ պարզ է:
ա) Նախ` Ռուսաստանն ինքը դեռ չի ցանկանա արագ «լուծված» տեսնել ղարաբաղյան խնդիրը, որովհետև այն ընտիր առևտրի տարածք է իր համար, որտեղ բավարարում է իր բոլոր կարգի հետաքրքրությունները. Հայաստանի հետ` առանձին, Ադրբեջանի հետ` առանձին, Իրանի, Թուրքիայի հետ` առանձին: Էլ առավել «առանձին»` Արևմուտքի հետ` վերջինիս Մեծ Մերձավոր Արևելք նախագծի մասով:
բ) Վրացական բլիցկրիգի դեպքում սցենարը ոսկերչական ստացվեց, փողկապ ուտող Սաակաշվիլուն` Սարկոզիի ներկայությամբ, «էս կողքի սնից» ու «մի տեղից» «կախեց» հետախույզ Վովան, որովհետև… Արևմուտքը մասնակի քարտ-բլանշ էր տվել Ռուսաստանին` Աբխազիայի ու Օսիայի հաշվով` մեծ «առքուվաճառքի» արդյունքում, որպես բալաստ, որովհետև Օսիան ու Աբխազիան խանգարում էին Արևմուտքին` Վրաստանին քարշ տալու դեպ ՆԱՏՕ:
Մեր դեպքում ոչ ՆԱՏՕ-ի խնդիր կա, ոչ էլ երբևէ Արևմուտքը կհամաձայնի ռուսական սապոգը գա-կանգնի իր Մերձավոր Արևելք «նախագծի» բկին` Իրանի գլխին:
գ) Ինքը` Իրանը, նույնպես ու երբեք չի համաձայնի ու չի ցանկանա տեսնել ռուսական «սապոգը» իր «բկին»:
դ) Եվ վերջապես, ամեն անգամ չի կարող «պապեն խուրմա պերի». խիստ անհայտ է, թե բլիցկրիգի` ռուս-ադրբեջանական արկածախնդրությունն ինչի կվերածվի վառվող տակառի սպասմամբ ապրող այս տարածաշրջանում ու ինչ հետևանքներ կունենա հենց բլիցկրիգի մասնակիցների համար:
Իսկ եթե «ոմանք» էլ հենց այդ արկածախնդրությանն են մղում ռուս-ադրբեջանական դաշինքի՞ն… Մտածելու բան է:
Կարմեն ԴԱՎԹՅԱՆ